نماز مستحبی روزانه
مهدی
بچه ها کسی جواب رو میدونه ؟
نماز مستحبی روزانه را از این سایت دریافت کنید.
نمازهای مستحب
نمازهای مستحب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نماز، حضور در پیشگاه خداوند و شرکت در ضیافتی معنوی است که وی، بندگان را به آن فرا خوانده است؛ نماز مستحبی یا نافله نمازی است که انجام آن بر بنده واجب نیست ولی به جا آوردن آن اجر و ثواب فراوان دارد.
فهرست مندرجات
۱ - مقدمه ۲ - تعقیبات نماز ۲.۱ - درود و نفرین
۲.۲ - تسبیح حضرت زهرا
۲.۳ - سجده شکر ۲.۴ - نوافل ۲.۵ - نماز شب ۳ - پانویس ۴ - منبع
۱ - مقدمه
[ویرایش]
همچنانکه حضور در یک میهمانی، مقدمات و آدابی دارد و نسبت به مهمان، استقبال و بدرقه به عمل می‌آید و مهمان هرچه عزیزتر باشد، مراسم پیشواز و بدرقه، با شکوه‌تر صورت می‌پذیرد، ادای فریضه الهی نیزچنین است. پیشوایان معصوم ما (علیهم‌السّلام) پیش از فرا رسیدن وقت نماز، خود را مهیای آن می‌ساختند و پس از نماز نیز، مدت‌ها به تعقیب نماز می پرداختند و دل از یاد خدا نمی‌کندند و لب از ثنای او نمی‌بستند وچهره از قبله بر نمی‌تافتند. مگر نه آنکه نماز را «نور چشم» خودمی دانستند؟ مگر انسان به آسانی دل از نور چشم می‌کند و از آن چشم می‌پوشد؟
اذان و اقامه، نوعی استقبال از نماز است و تعقیبات، بدرقه آن. بی اعتنایی به تعقیبات و دعاهای پس از نماز، نشان بی علاقگی به خود نماز است. آنگونه که در روایات، نسبت به زودتر رفتن به مسجد و انتظار شروع نماز را کشیدن، تشویق و سفارش شده و منتظر نماز را، «مهمان خدا» گفته‌اند.[۱] [۲] به انجام مستحبات و دعاهایی پس از اتمام نماز نیز سفارش شده است. قرآن می‌فرماید: «فاذا فرغت فانصب و الی ربک فارغب؛.[۳] همین که فارغ شدی، به کار دیگری بپرداز و به سوی پروردگارت رغبت نما.» اینک به ذکر برخی از مسائل مربوط به تعقیبات می‌پردازیم:
۲ - تعقیبات نماز
[ویرایش]
امام صادق (علیه‌السّلام) می‌فرماید: همین که از نماز واجب فارغ شدی، به دعا و تعقیب نماز مشغول باش.[۴] و می‌فرماید: دعا پس از نماز صبح و ظهر و مغرب، مستجاب می‌شود. [۵] و نیز: تسبیحات حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) (۳۴ مرتبه الله اکبر، ۳۳مرتبه الحمد لله و ۳۳ مرتبه سبحان الله) از هزار رکعت نماز مستحب، نزدخداوند بهتر است.[۶] و در حدیث می‌خوانیم: هر کس این تسبیحات را بگوید، به آیه «و اذکروا الله کثیرا؛[۷]»که بمعنای زیاد یاد کردن خداونداست، عمل کرده است.[۸] البته دعا و تعقیبات به جای خود، و ادامه کار و تلاش هم به جای خود. و هیچکدام مانع یکدیگر نیست. بعضی می‌پندارند اگر به جای دعا، سراغ کار بروند، کامیاب‌تر و موفق‌ترند. رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌فرماید: «التعقیب بعد صلاة الفجر ابلغ فی طلب الرزق؛ دعای پس از نماز صبح، برای زندگی و جلب رزق، مؤثرتر است.»[۹]
۲.۱ - درود و نفرین
از جمله کارهای تعقیباتی، درود و صلوات فرستادن بر نیکان وزبده‌های کمال بشری، و لعن و نفرین بر مظاهر شرک و پلیدی وسردمداران کفر و ستم است. در آنچه به عنوان دعاهای تعقیب آمده، هم به موارد متعددی از «صلوات» بر می‌خوریم، همه به مواردی از لعن و این، گوشه‌ای از تولی و تبری در یک مکتب زنده و جهت‌دار است. حتی در نمونه‌های فراوانی، خود «اللهم صل علی محمد و آل محمد»، به عنوان یکی از تعقیبات نمازها بیان شده است.
اما در مورد لعن، امام باقر (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «اذا انحرفت عن صلاة مکتوبة فلا تنحرف الا بانصراف لعن بنی امیة؛ هر گاه نماز واجب را تمام کردی، جز با لعن بنی‌امیه، از جای خودحرکت نکن.»[۱۰] چرا که آن دودمان ننگین و تبهکار، نمونه طاغوت‌ها و از بارزترین چهره‌های مخالفت با خط رهبران معصوم و آل پیامبر بودند و مستحق هر گونه نفرت و نفرین! امام صادق (علیه‌السّلام) در پی هر نماز، به چهار مرد و چهار زن (که ازدشمنان سر سخت مقام امامت بودند) لعن و نفرین می‌کرد. [۱۱] چه زیباست اسلامی که در کنار برنامه‌های عبادی و الهی خویش، بیزاری از ستمگران و مفسدان و طاغوت‌ها را هم جزء برنامه‌های خود، ساخته و نماز و عبادات و حج آن، همراه با برائت و اعلام تنفر از کفار ومشرکان و منافقان است. پس تعقیبات نماز، برخوردار از نوعی فریاد لعنت بر دشمنان خدا ومخالفان خط رهبری الهی است.
۲.۲ - تسبیح حضرت زهرا
یکی دیگر از تعقیبات نماز، تسبیحات حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) است. یعنی گفتن ۳۴ مرتبه الله اکبر، ۳۳ مرتبه الحمدلله و ۳۳ مرتبه سبحانه الله، پس از فراغت از هر نماز. این تسبیحات را رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به دخترش فاطمه (علیهاالسّلام) تعلیم داد و بر گفتن آن، بسیار سفارش شده است و پاداش بسیار دارد. امام باقر (علیه‌السّلام) می‌فرماید: در میان ستایش‌ها، بهتر از تسبیحات حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) نیست، و اگر بود، رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به فاطمه (علیه‌السّلام) تعلیم می‌داد. [۱۲] در روایات متعددی، تاکید شده به همراه داشتن تسبیح ۳۴ دانه‌ای از خاک مقدس امام حسین (علیه‌السّلام) و اینکه ذکر گفتن با آن، ثواب زیاد دارد و حتی گرداندن آن، بدون ذکر هم ارزشمند و خوب است. [۱۳] و در حدیثی است که: خود آن دانه‌ها ذکر می‌گویند. [۱۴] تربت امام حسین (علیه‌السّلام) ، یادآور حماسه‌های کربلا و احیاگر «فرهنگ شهادت» است و انس انسان را با رهبری الهی، جهاد، شهادت، ایثار، سیدالشهداء، مبارزه با ستم و انتقام از ظالمان را بیشتر می‌کند. تسبیحات حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) به ترتیبی که گفته شد، حتی در کتب حدیثی اهل سنت نیز آمده، [۱۵] [۱۶] [۱۷] (در بحث تعقیبات نماز). ولی هیچکدام نگفته‌اند که نام این تسبیحات، تسبیح حضرت زهراست!!. ..
۲.۳ - سجده شکر
سپاس نعمتهای حقتعالی، نشان معرفت و ادب و بندگی است. در آیات و روایات، به مسئله شکرگزاری از نعمت‌ها، بسیار سفارش شده واینکه یاد نعمت‌ها، محبت انسان را به خدا زیاد می‌کند و نعمتهای الهی را مستدام و افزون می‌گرداند. «لئن شکرتم لازیدنکم؛[۱۸] و (به خاطر آريد) زمانى كه پروردگارتان اعلام كرد كه اگر شكر گزاريد حتما بر (نعمت‌هاى) شما مى‌افزايم، و اگر كافر شديد يا ناسپاسى كرديد البته عذاب من بسيار سخت است.» گرچه شکر نعمت‌ها، از توان و طاقت بشر بیرون است، ولی انسان باید به هر قدر که می‌تواند، سپاسگزاری احسان و نعمت و نیکی پروردگارباشد. یکی از شکل‌های شکر، سجده بر خاک کردن و پیشانی بر خاک نهادن در برابر خداوند و شکر گفتن اوست.[۱۹] لذا «سجده شکر» یکی از تعقیبات نماز به حساب آمده است.[۲۰] در سجده شکر، سه مرتبه «شکرا لله» کافی است، ولی در حدیث است: اگر انسان به طول یک نفس، «یا رب، یا رب» بگوید: خداوند به او خطاب می‌فرماید: «لبیک! ما حاجتک؟» حاجت تو چیست تا انجام دهم؟[۲۱][۲۲]
نمازهای مستحب
نمازهای مستحب
بخشی از احکام عملی و فقهی
فروع دین
نماز
نماز واجب • نمازهای یومیه • نماز مستحبی • نماز جمعه • نماز عید • نماز جماعت • نماز آیات • نماز میت • ارکان نماز • واجبات نماز
دیگر عبادت‌ها
روزه • خمس • زکات • حج • جهاد
امر به معروف و نهی از منکر • تولی • تبری
احکام طهارت وضو • غسل • تیمم نجاسات • مطهرات احکام مدنی
وکالت • وصیت • ضمانت • کفالت • ارث
احکام خانواده
ازدواج • ازدواج موقت • تعدد زوجات • نشوز • محارم • طلاق • مهریه • شیردادن • آمیزش • استمتاع • صیغه ازدواج • ام ولد • ظهار • لعان • ایلاء • خلع و مبارات
احکام قضائی
قضاوت • دیات • حدود • قصاص • تعزیرات
احکام اقتصادی
عقود: (تجارت • مضاربه • اجاره) • محرمات (رشوه • ربا • احتکار • مکاسب محرمه) • احکام وابسته (مجهول المالک، وجوهات شرعی • کفاره • جزیه)
احکام دیگر
حجاب • صدقه • نذر • تقلید • خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها • وقف • قسم • فسخ • ابراء • اقاله • وقف
جستارهای وابسته
بلوغ • فقه • احکام شرعی • توضیح المسائل • واجب • حرام • مستحب • مباح • مکروه • نیت • قصد قربت • مسائل مستحدثه
نبو
نمازهای مستحب یا نَوَافِل، نمازهایی که در فقه اسلامی تشریع شده و ثواب‌های فراوانی برای خواندن آنها ذکر شده است. احکام نمازهای مستحب در برخی موارد متفاوت از نمازهای واجب است و خواندن آن آسان‌تر است. نمازهای نافله روزانه، نمازهایی برای زمان‌های خاص مانند نماز اول ماه، نمازهایی برای مکان‌های خاص مانند نماز در مسجد جمکران، نمازهایی برای برآورده شدن حاجت‌ها، مانند نماز برای زیاد شدن رزق، برخی از انواع مختلف نمازهای مستحب است.ویژگی‌های نمازهای مستحب
نمازهای مستحب، تفاوت‌ها و اشتراک‌هایی با نمازهای واجب دارند. با این حال همه نمازهای مستحب مانند هم نیستند و برخی از آنها احکام خاص خود را دارند. برخی از ویژگی‌های نمازهای مستحب عبارتند از:
داشتن وضو لازم است.
حرف زدن و خوردن و آشامیدن اشکال دارد.
دو رکعتی هستند، غیر از نماز وتر که یک رکعت است.
اذان و اقامه ندارند.
خواندن سوره بعد از حمد لازم نیست؛ مگر آنکه دستور خاصی داشته باشد، مثل نماز غفیله.
می‌توان بخشی از یک سوره را بعد از حمد خواند.
می‌توان بعد از حمد چند سوره خواند.
سجده سهو و نماز احتیاط در آن وضع نشده است.
اضافه شدن سهوی ارکان نماز مانند رکوع و سجده، ضرری به آن نمی‌زند.
می‌توان در حال نشسته، خوابیده و در حال حرکت خواند.
می‌توان بخشی از آن را ایستاده و بخشی دیگر را نشسته خواند.
قطع کردن اختیاری آن جایز است.
به نیت اموات هم می‌توان خواند و می‌توان دیگران را در ثواب آن شریک کرد.
در هنگام شک در تعداد رکعت‌ها، می‌توان بنا را بر هر رکعتی گذاشت و نماز را ادامه داد.[۱]
همچنین نمازهای مستحبی به جماعت خوانده نمی‌شوند. از نظر فقیهان شیعه، به جماعت خواندن نمازهای مستحب به جز نماز باران، جایز نیست.[۲] با این حال به نظر برخی از فقهای شیعه، خواندن نماز عیدین در عصر غیبت مستحب است.[۳] بنابر نظر مشهور فقیهان شیعه، نماز عیدین را چه در صورت وجوب و چه در صورت استحباب باید به جماعت خواند.[۴] صاحب حدائق به برخی از فقیهان شیعه همچون ابوصلاح حلبی و شهید اول نسبت داده که به جماعت خواندن نماز غدیر را جایز می‌دانسته‌اند، بحرانی خود به جماعت خواندن این نماز را حرام دانسته است.[۵] در مقابل، بیشتر فقیهان اهل سنت، به جماعت خواندنِ تمامی نمازهای مستحب مانند نماز تراویح را مجاز می‌دانند.[۶] مالکیان و حنفیان، به جماعت خواندن برخی نوافل در غیر نمازهای مستحبیِ ماه رمضان و نیز نماز آیات را مکروه دانسته‌اند.[۷] از نظر فقیهان شیعه به جماعت خواندن نماز تراویح بدعت است.[۸]
انواع نمازهای مستحب
نافله‌های روزانه که پیش از نمازهای واجب یا پس از آنها انجام می‌شود.
نمازهایی که در وقت مشخص خوانده می‌شوند؛ مانند نماز شب.
نمازهایی که به نام چهارده معصوم وارد شده و خواندن آنها توصیه شده است.
نمازهایی که به نام برخی از یاران پیامبر و یاران ائمه وارد شده است؛ مانند نماز جعفر طیار.
نمازهایی که برای زمانی خاص تشریع شده است؛ مانند نماز اول ماه.
نمازهایی که برای مکان خاص تشریع شده است؛ مانند نماز در مسجد جمکران.
نمازهایی که برای حل مشکلات روحی و مادی و برآورده شدن حاجت‌ها وضع شده‌اند؛ مانند نماز برای زیاد شدن رزق.[۹]
نمازهای مستحب مشهور
برخی نمازهای مستحب در میان مسلمانان بیشتر مشهور شده است. برخی از این نمازهای مستحب عبارتند از:
نماز جعفر طیار، برای آمرزش گناهان و برآورده شدن حاجت‌ها موثر دانسته شده و با سندهای فراوان از شیعه و اهل سنت نقل شده و برخی آن را متواتر دانسته‌اند.[۱۰]
نماز لیلة الدفن، در نخستین شب بعد از دفن میت خوانده می‌شود.[۱۱]
نماز شب، یکی از معروف‌ترین نمازهای مستحب است و انجام آن بسیار توصیه شده است.[۱۲]
جستارهای وابسته
نمازهای واجب
پانویس
↑ ملکی، در وادی نور، ۱۳۸۹ش، ص۳۹-۴۱.
↑ محقق حلی، المعتبر، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۱۵.
↑ یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۶۵؛ امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۳۸۷ش، ص۲۳۴.
↑ شیخ صدوق، المقنع، ۱۴۱۵ق، ص۱۴۹؛ نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۶.
↑ بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۴۰۵ق، ج۱۱، ص۸۷.
↑ جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعة، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۷۰ـ۳۷۱.
↑ جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعة، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۷۰.
↑ شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۲۸.
↑ مکارم شیرازی، زمزمه رمضان، ص ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳.
↑ مکارم شیرازی، زمزمه رمضان، ص ۱۴۱۷.
↑ مکارم شیرازی، زمزمه رمضان، ص ۱۴۲۴.
↑ مکارم شیرازی، زمزمه رمضان، ص ۱۴۳۰.
منابع
امام خمینی، سید روح الله، توضیح المسائل حضرت امام خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۷ش.
بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره، تحقیق: محمدتقی ایروانی، سید عبدالرزاق مقرم، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۵ق.
بچه ها کسی جواب رو میدونه ؟