فرودگاه قلعه مرغی

فرودگاه قلعه مرغی را از این سایت دریافت کنید.

فرودگاه قلعه‌مرغی

فرودگاه قلعه‌مرغی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

فرودگاه قلعه‌مرغی یاتا: ایکائو: OIIG خلاصه

مکان تهران، استان تهران، ایران

ارتفاع از سطح دریا ۳٬۷۵۰ فوت / ۱۱۴۳ متر

مختصات ۳۵°۳۸′۴۱″ شمالی ۵۱°۲۲′۵۱″ شرقی

باندهای فرود جهت درازا سطح فوت متر ۰۹/۲۷ ۱٬۸۲۸ آسفالت

نمای هوایی از بوستان ولایت در محل فرودگاه قلعه‌مرغی

آشیانه قدیمی فرودگاه قلعه مرغی

فرودگاه قلعه‌مرغی فرودگاهی پیشین است که در تهران، پایتخت ایران، قرار داشت. این فرودگاه نخستین فرودگاه تهران بود که در دوره رضا شاه در اراضی قلعه‌مرغی ساخته و بعدها پایگاه هوایی نظامی در جنوب این شهر بود. این فرودگاه در سال ۱۳۹۰ شمسی تبدیل به بوستان ولایت گردید.[۱]

واژه قلعه‌مرغی در آغاز پیدایش هواپیما در ایران و پیش از باب شدن واژه فرودگاه، به عنوان محل فرود و پرواز و نگهداری هواپیما به کار می‌رفته‌است و از این رو، این نام روی این محل مانده‌است. سه راه سرگردان، نام یکی از گذرهای قدیمی این محل می‌باشد که خیابان زهتابی سابق و زمزم فعلی قراردارد.[۲] آشیانه قدیمی این فرودگاه در تاریخ ۱۲ آذر ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۸۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[۳]

پیشینه[ویرایش]

تا نیمهٔ اول سال ۱۳۰۱ در تهران محل معینی برای فرود و پرواز هواپیماها وجود نداشت. در تیرماه ۱۳۰۱ انگلیسی‌ها درخواست اعزام دو فروند هواپیما به تهران نمودند و دولت وقت به فکر اختصاص زمین مناسب و مسطحی برای فرود آنها افتاد. با بررسی‌هایی که انجام گرفت زمین قلعه‌مرغی برای این منظور مناسب تشخیص داده شد و به‌تدریج به اولین فرودگاه تهران تبدیل گردید و تأسیسات و آشیانه‌های متعدد در آن ساخته شد. بدین ترتیب یک ماه بعد در هشتم مرداد هزار و سیصد و یک زمان بهره‌برداری رسمی از اولین فرودگاه تهران در قلعه‌مرغی رقم خورد و بعد از افتتاح فرودگاه دو فروند هواپیمای انگلیسی از طریق بغداد وارد تهران شدند و در فرودگاه قلعه‌مرغی فرود آمدند.

هواپیمای سرهنگ نخجوان در روز پنجم اسفندماه ۱۳۰۴ پس از سفری طولانی به تهران وارد شد و در قلعه‌مرغی به سلامت فرود آمد و به این ترتیب برای نخستین بار یک هواپیما متعلق به ایران به‌وسیلهٔ خلبانی ایرانی در آسمان پایتخت دیده شد و پیشگام پرواز در مسیر طولانی پاریس-تهران در فرودگاه قلعه‌مرغی به زمین نشست.

جستارهای وابسته[ویرایش]

فهرست فرودگاه‌های ایران

منابع[ویرایش]

↑ «آشنایی با فرودگاه قلعه‌مرغی». همشهری آنلاین.

↑ «مذاکرات جلسه ۷۲ دوره ششم مجلس شورای ملی شانزدهم اسفند ۱۳۰۵».[]

↑ «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.

نهفتن نبو فرودگاه‌های ایران شرکت فرودگاه‌های کشور بین‌المللی

امام خمینیشهدای بوشهرخلیج فارسمهرآبادشهید هاشمی‌نژاد مشهدشهید بهشتی اصفهانآیت‌الله هاشمی رفسنجانی کرمانشهید اشرفی کرمانشاهبندرعباسشهید دستغیب شیراززاهدانشهید صدوقی یزدشهید مدنی تبریزپیام کرج

مرز مجاز هوایی

آباداناراکاردبیلارومیهاهوازایلامبجنوردبمبندر لنگهبیرجندجهرمخرم‌آباددشت ناز ساریرفسنجانزنجانسبزوارسردار جنگل رشتسنندجسیرجانشهرکردگرگانلارستانلامردهمدان

داخلی

ابوموسیایرانشهرپارس‌آباد مغانجیرفتخویدارابرامسرزابلزرقانسراوانسمنانسهندشاهرودطبسفساکلالهنوشهریاسوجسقز

در دست مطالعه یا ساخت

آبادهبروجردبین‌المللی چابهارکاشمرگناباد

سایر اختصاصی

کنارکعسلویهقشمکیشماهشهرهندورابی

نظامی

مهرآباد (یکم شکاری)تبریز (دوم شکاری)همدان (سوم شکاری)دزفول (چهارم شکاری)امیدیه (پنجم شکاری)بوشهر (ششم شکاری)شیراز (هفتم شکاری)اصفهان (هشتم شکاری)بندرعباس (نهم شکاری)کنارک (دهم شکاری)تهران (یازدهم شکاری)بیرجند (دوازدهم شکاری)زاهدان (سیزدهم شکاری)مشهد (چهاردهم شکاری)کرمانشاه (پانزدهم شکاری)کرمان (شانزدهم شکاری)مسجدسلیمان (هفدهم شکاری)عقاب ۴۴ (پایگاه زیرزمینی)

دیگر

آغاجاریسیریقزوینخارگآزادیدزفولجاسککاشانگچسارانلاوانماکوفوق سبک کاشمربهرگانکنارکفتحکوشک نصرتآبدانانپیرانشهرتنب بزرگتنب کوچک

مقالات مرتبط

فهرست پررفت‌وآمدترین فرودگاه‌های ایران

رده‌ها: ترابری در استان تهرانساختمان‌ها و سازه‌ها در استان تهرانفرودگاه‌های ایران

منبع مطلب : fa.wikipedia.org

فرودگاه قلعه مرغی، نمادی ملی و فرهنگی

فرودگاه قلعه مرغی یکی از اصلی ترین دستاوردهای دوران پهلوی و همچنین گذر ایران از کشوری سنتی به کشوری مدرن است.

۱۴۰۱-۰۵-۳۱

فرودگاه قلعه مرغی، نمادی ملی و فرهنگی

به اشتراک گذاری

بهترین توصیف برای فرودگاه قلعه مرغی این جمله است: باند فرودی که برای ایران تبدیل به یک نماد گذر از ایرانی سنتی به ایرانی مدرن شد.

فهرست مطالب

قلعه مرغی مکانی است که به‌عنوان یکی از اولین فرودگاه­‌های کشور و نخستین فرودگاه تهران معرفی می‌شود و نماد انتقال از دوره سنتی به دوره صنعتی در ایران و شهر تهران است. این فرودگاه اولین مرکز هوانوردی در ایران بوده که در ابتدا به‌عنوان فرودگاهی نظامی و بعد از آن به‌عنوان مکانی برای پروازهای آموزشی استفاده می‌شد.

در ادامه قصد داریم بیش‌تر راجع به فرودگاه قلعه مرغی صحبت کنیم. بنابراین اگر دوست دارید از تاریخچه و قدمت این فرودگاه بدانید به خواندن ادامه دهید.

تاریخچه فرودگاه قلعه مرغی

در سال ۱۳۰۱ انگلیسی‌ها اعلام کردند که قصد دارند دو فروند هواپیما به ایران اعزام کنند؛ در پی این خبر دولت تصمیم گرفت زمینی مناسب برای فرود هواپیماها آماده کند چون تا آن زمان محل مناسبی برای نشست و برخاست هواپیما در ایران وجود نداشت.

پس از بررسی و مطالعه‌های فراوان، زمینی به مساحت ۱۷ هکتار در جنوب غربی شهر تهران برای این کار انتخاب و با نظارت افراد نظمیه و به کارگیری زندانیان مسطح و آماده بهره‌برداری شد.

در مرداد ماه سال ۱۳۰۱ هجری شمسی دو فروند هواپیمای انگلیسی از طریق بغداد وارد تهران شدند و بر زمین مذکور نشستند. این رویداد نوعی افتتاحیه برای فرودگاه قلعه مرغی به‌عنوان اولین فرودگاه تهران بود. در ابتدا طول باند فرودگاه بسیار کوتاه و تجهیزات و امکانات آن بسیار کم بود.

اما به تدریج ساخت و ساز‌هایی در زمین فرودگاه انجام و بر طول باند افزوده شد. همچنین در محل فرودگاه تاسیسات، برج مراقبت و آشیانه‌های متعددی نیز ساخته شد؛ آشیانه‌هایی که با ارزش‌ترین سازه های این مکان هستند. چون این ساختمان‌ها با پیروی از معماری سنتی و با  مصالح چوبی  ساخته شده‌اند. (تمامی سقف‌ها و رواق‌ها از چوب است).

راهنمای فلایتیو: راهنمای نقشه مترو تهران را از اینجا ببینید

در سال ۱۳۰۹ یکی از افسران نیروی هوایی به‌عنوان صاحب منصب فرودگاه قلعه مرغی انتخاب شد و کنترل اموری مانند تعیین خط حرکت، خط نشستن، تعیین سمت گردش پس از برخاستن، گزارش تخلفات پروازی و… را به دست گرفت. این فرودگاه خیلی پیش‌تر از تشکیل نیروی هوایی ارتش شکل گرفت؛ به همین علت علاوه‌بر این‌که یک فرودگاه نظامی بود، مدتی هم برای پروازهای غیر نظامی مورد استفاده قرار می‌گرفت. تا اینکه فرودگاه مهرآباد در محل فعلی‌اش افتتاح شد. با گسترش پایگاه‌های پروازی و افزوده شدن تعداد فرودگاه‌های نظامی فعالیت در فرودگاه قلعه مرغی کاهش یافت. به همین علت کاربران دیگری مانند هوانیروز، هواناجا و مرکز آموزش و فنون برای انجام پروازهای آموزشی نظامی و غیرنظامی به این مکان آمدند.

تغییر کاربری فرودگاه قلعه مرغی

از آن‌جایی که فرودگاه قلعه مرغی در منطقه شهری قرار داشت و مردم نسبت به آن معترض بودند، در اواخر سال ۱۳۸۹ بر اساس توافقات و مذاکره‌های بسیار مالکیت این فرودگاه از نیروی هوایی به شهرداری تهران منتقل  شد.

در پی این انتقال عملیات مسئولان شهرداری کارهای احداث بوستان بزرگ ولایت را در محل کانونی فرودگاه آغاز و فرودگاه را تخریب کردند. در اردیبهشت سال ۱۳۹۰ هم فاز اول این بوستان بزرگ به بهره برداری رسید. البته بد نیست بدانید که پیش از تخریب فرودگاه تمامی وسایل مهم آن مانند پرنده‌های نظامی مستقر در محوطه به رمپ فرودگاه نظامی دوشان تپه منتقل شدند.

بنابراین صفحه فعالیت فرودگاه قلعه مرغی، اولین فرودگاه نظامی کشور برای همیشه بسته و فضای سبز جایگزین آن شد.

آیا نخستین فرودگاه ایران به باغ موزه پرواز تبدیل می‌شود؟

بعد از تغییر کاربری فرودگاه قلعه مرغی و تبدیل آن به بوستان ولایت سر و صداهای زیادی برپا شد. چون افراد زیادی معتقد بودند که آشیانه‌های پرواز فرودگاه نمادی از سیر تاریخ صد ساله پرواز و هوانوردی در ایران بوده‌اند و سازمان میراث فرهنگی باید در جهت حفظ و آن بیش‌تر تلاش می‌کرد (هرچند که برخی کارشناسان میراث معتقد بودند چنین عذری متوجه آن‌ها نمی‌شود).

در آخر و به همین علت شهرداری تهران تصمیم گرفت که محل آشیانه‌های سابقه فرودگاه را به موزه پرواز تبدیل کند. این طرح.ها با این‌که تصویب شدند، اما هنوز به مرحله اجرا در نیامده‌اند و پرونده احداث باغ موزه پرواز در محل فرودگاه قلعه مرغی بی‌سرانجام مانده است.

برای کشف بیشتر: سری به دیگر مقالات مجله کشف فلایتیو بزنید.

نویسنده : پدرام دولت‌آبادی

در پس هر جستجو، در پس هر سفر، در پس هر کشف، قصه‌ای نهفته و آن را من بازگو می‌کنم.

به اشتراک گذاری

منبع مطلب : flightio.com