امام هادی النقی
مهدی
بچه ها کسی جواب رو میدونه ؟
امام هادی النقی را از این سایت دریافت کنید.
علی النقی
علی النقی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
«نقی» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای دیگر کاربردها نقی (ابهام‌زدایی) را ببینید.
برای امام هادی در مذهب زیدیه یحیی الهادی الی الحق را ببینید.
علی الهادی
خوشنویسی نام «علی النقی» به خط ثلث در مسجد النبی، مدینه
زادهٔ ۱۵ ذی‌الحجه سال ۲۱۲ هجری قمری
یکی از محله‌های نزدیک مدینه به نام صریا (که روستایی بوده که توسط موسی کاظم بنا شده)[۱]
درگذشت ۳ رجب سال ۲۵۴ هجری قمری
سامرا
مدفن مرقد علی الهادی و حسن عسکری، سامرا
دیگر نام‌ها ابوالحسن (ابوالحسن ثالث یا عسکری)
سال‌های فعالیت ۳۳ سال
(سال ۲۲۰ تا ۲۵۴ پس از هجرت)
عنوان هادی، نقی، مرتضی، فقیه، امین، طیب، نجیب، عالم، متقی، عسکری ناصح
پس از جواد پیش از حسن عسکری مکتب امام شیعیان
همسر(ها) حُدَیْث یا سوسن
فرزندان حسن (جانشین)، جعفر، حسین، محمد، عایشه
والدین جواد (پدر)
سمانه مغربیه، معروف به سیّده (مادر)
علی بن محمد بن علی (به عربی: عَلیِّ بن محمّدٍ بن الّهادی؛ زادهٔ ۱۵ ذی‌الحجه سال ۲۱۲ هجری قمری / ۷ مارس ۸۲۸ میلادی – درگذشتهٔ ۳ رجب سال ۲۵۴ هجری قمری / ۲ ژوئیهٔ ۸۶۸ میلادی) معروف به عَلیّ النَّقیّ و هادی، دهمین امامِ شیعیانِ دوازده امامی پس از پدرش محمد تقی و پیش از پسرش حسن عسکری است. کنیه‌اش «ابوالحسن» است و برای اینکه با موسی کاظم و علی بن موسی الرضا — جد پدری و پدربزرگ که آنان نیز ابوالحسن نامیده می‌شدند — اشتباه نشود، او را «ابوالحسن ثالث» می‌نامند. مادرش سمانه مغربیه، یک اُم‌ِّوَلَد بوده‌است.به‌اعتقاد امامیه، هادی در کودکی پس از درگذشت پدرش به امامت رسید. تمایل خلفای عباسی پیش از مُتَوَکِّل (مُعتَصَم و واثق) به مُعتَزِله، فضای سیاسی و فکریِ نسبتاً آزادی برای فعالیت و تدریسِ هادی در مدینه فراهم کرد. با روی کار آمدنِ متوکل و پررنگ شدنِ اهل حدیث، عرصه تا حدِّ زیادی بر هادی و شیعیانش تنگ شد. پس از آن بود که متوکل به تحریکِ عده‌ای مبنی بر تصمیم هادی برای شورش، او را به پایتخت خود، سامَرّا، فراخواند تا در این شهرِ نظامی، او را از نزدیک زیر نظر گیرد. هادی در سامرا زندگیِ نسبتاً آزادی داشت اما برای ارتباط با شیعیانش ناگزیر به نامه‌نگاری بود. این نامه‌ها به وکلایی ارسال می‌شد که هادی در سرزمین‌های مختلف برای ادارهٔ امور شیعیان و دریافتِ خُمس به‌کار گماشته بود. از مهم‌ترینِ این وکلا عثمان بن سعید بود که بعدها به‌عنوان اولین نایبِ امام دوازدهمِ شعیان شناخته شد. هادی در سامرا به مناسبت‌های مختلف مورد سوءظن و آزار متوکل قرار گرفت. بعد از متوکل، مُنتَصِر و مُستَعین دوران کوتاهی حکومت کردند که نسبتاً فشارِ کمتری به هادی وارد می‌کردند. سرانجام مُعتَزّ، بنابر اعتقاد شیعه، دستور مسمومیت هادی را صادر کرد. در جریانِ تشییعِ هادی به‌خاطر ازدحام جمعیت، تابوتش به منزلش بازگردانده و همان‌جا دفن شد. جایی که بعدها پسرش، حسن عسکری، در جوارش دفن شد و «حرم عَسْکَریَّیْن» نام گرفت.
از هادی کرامات و معجزات زیادی نقل شده‌است که به اعتبارِ آن، بعضی غُلات از جمله محمد بن نُصَیر نُمَیری به او نسبتِ رُبوبیَّت دادند. رساله‌ای در جبر و اختیار و زیارت‌هایی چون «جامعهٔ کبیره» و «غدیریه» را به هادی نسبت می‌دهند. زیارت جامعه کبیره، توصیف بلند و بلیغی از جوانب مختلف اصل ولایت و امامت به عنوان یکی از اصول پیشران جامعهٔ شیعی به حساب می آید و بر رهبری ائمهٔ شیعه به‌عنوان پیشوایان حکومت اسلامی تاکید دارد.
تبار[ویرایش]
پدرش امام نهمِ شیعیان دوازده‌امامی، محمد تقی بود. از محمد تقی به‌عنوان تنها فرزندِ علی بن موسی الرضا یاد می‌شود.[۲][۳] و به همین دلیل معاصرینش او را ابنُ الرِّضا[یادداشت ۱] می‌نامیدند.[۴] در حدیثی منتسب به علی بن موسی الرّضا، بشارتِ تولد محمد تقی توسط پیامبر اسلام، به‌عنوان «فرزندی که از بهترین کنیزانِ اهل نوبه پدید خواهد آمد» داده شده‌است.[۵] در احادیث شیعه با عنوان ابوجعفر از او یاد می‌شود[۶] و برای اینکه با محمد باقر — امام پنجمِ شیعیان که او نیز ابوجعفر نامیده می‌شد — اشتباه نشود؛ تاریخ‌نویسان به او «ابوجعفرِ ثانی» می‌گفتند.[۷]
مادرِ علی النقی یک اُم‌ِّوَلَد با تبار مَغربی، به نام سوسن یا سَمانه،[۸][۹] یا اُم‌ِّفَضْل، دخترِ مأمون بوده است.[۱۰] به‌اعتقادِ برنارد لوئیس روایتِ اول محتمل‌تر است چون بنابر تواریخی چون و ، هرچند پیمان ازدواجِ محمد تقی و ام‌فضل سال‌ها پیش بسته شده بود، اما زودتر از سال ۲۱۵ ه.ق رخ نداده است. درمقابل، بعضی راویانِ شیعی از جمله مجلسی، اعتقاد دارند ام‌فضل بدون فرزند از دنیا رفته است،[۱۱] و مادرِ علیّ النَّقی همان سمانه بوده است.[۱۲] بنابر آنچه در تَفرِشی ثبت شده، ام‌فضل از القابِ سمانه بوده است.[۱۳]
نبو
شجره‌نامهٔ علی النقی
محمد
علی بن ابی‌طالب فاطمه زهرا
حسین بن علی حسن مجتبی
سجاد فاطمه بنت حسن
محمد باقر جعفر صادق موسی کاظم علی بن موسی الرضا محمد تقی
علی النقی حدیث
برادر و خواهر
حسن عسکری محمد جعفر زینب حسین عایشه
موسی مبرقع حکیمه زینب فاطمه خدیجه
امامه ام‌کلثوم ام‌محمد حسین عمران
نام و القاب[ویرایش]
تایپوگرافی نام هادی بر روی ضریح حسین بن علی در کربلا، حرم امام حسین
القابِ معروفِ علیّ بن محمّد، نَقیّ[یادداشت ۲][۱۴] و هادی بوده است.[۱۵] عالِم، امین[۱۶] عَسکَری، فَقیهْ، عَلیم و طَیِّب از القابِ دیگرش به‌شمار می‌روند.[یادداشت ۳][۱۷] پدرش کنیهٔ «اَبُوالْحَسن» را به‌احترامِ کنیهٔ پدربزرگش، علی بن موسی الرضا و پدرِ پدربزرگش، موسی کاظم به او اعطا کرد؛ و برای اینکه این سه ابوالحسن با هم اشتباه نشوند، مورخان معمولاً موسی کاظم را ابوالحسنِ اول، علی بن موسی الرضا را ابوالحسنِ ثانی و هادی را ابوالحسنِ ثالث می‌نامند.[۱۸][۱۹][۲۰] همچنین شیعیان هادی و فرزندش، حسن را «اِمامَیْنِ عَسکِریّین» می‌خوانند، زیرا در شهرِ نظامیِ سامَرّاء، زیر نظرِ خلفای عباسی بودند.[۲۱][۲۲]
سرگذشت[ویرایش]
شرایط سیاسی و اعتقادی زمانه[ویرایش]
امام هادی علیه‌السلام
امام هادی علیه‌السلام
امام هادی علیه‌السلام
دهمین امام شیعیان اثنی‌عشری
حرم عسکریین نام علی بن محمد(ع) کنیه ابوالحسن ثالث
زادروز ۱۵ ذی‌الحجه، سال ۲۱۲ق.
زادگاه صریا • مدینه
مدت امامت ۳۴ سال (۲۲۰ تا ۲۵۴ق)
شهادت ۳ رجب ۲۵۴ق مدفن سامرا • عراق
محل زندگی مدینه • سامرا
لقب(ها) هادی • نقی پدر امام جواد(ع) مادر سمانه مغربیه همسر(ان) حُدیث
فرزند(ان) حسن • محمد • حسین • جعفر
طول عمر ۴۲ سال امامان شیعه
امام علی • امام حسن مجتبی • امام حسین • امام سجاد • امام باقر • امام صادق • امام کاظم • امام رضا • امام جواد • امام هادی • امام حسن عسکری • امام مهدی
علی بن محمد مشهور به امام هادی یا امام علی النقی (۲۱۲-۲۵۴ق) دهمین امام شیعیان و فرزند امام جواد(ع) است. او از ۲۲۰ تا ۲۵۴ق به مدت ۳۴ سال، امامت را به عهده داشت. امام هادی با چند تن از خلفای عباسی از جمله متوکل همزمان بود و بیشتر سال‌های امامت را در سامرا تحت نظارت حاکمان عباسی گذراند.از امام هادی(ع) احادیثی در امور اعتقادی، تفسیر، فقه و اخلاق روایت کرده‌اند. در بخشی از این روایات، به مباحث کلامی همچون تشبیه و تنزیه و جبر و اختیار پرداخته شده است. زیارت جامعه کبیره و زیارت غدیریه نیز از او نقل شده است.
امام هادی(ع) به واسطه جمعی از وکیلان که سازمان وکالت خوانده می‌شد، با شیعیان ارتباط داشت. عبدالعظیم حسنی، عثمان بن سعید، ایوب بن نوح و حسن بن راشد از اصحاب او بودند.
مزار امام هادی در سامرا از زیارتگاه‌های شیعیان در عراق است. این زیارتگاه به دلیل دفن او و فرزندش امام حسن عسکری(ع)، حرم عسکریین خوانده می‌شود. حرم عسکریین در سال‌های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۶ش طی حملات تروریستی تخریب شد. ستاد عتبات عالیات ایران از سال ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۴ش آن را بازسازی کرده است.
گاهشمار زندگی امام هادی(ع)
۱۵ ذی‌الحجه ۲۱۲ق. تولد امام هادی(ع) ۲۱۸ق.
مرگ مامون عباسی ـ شروع خلافت معتصم عباسی ـ اعتراف جنیدی، عالم ناصبی به علم امام هادی در سن کودکی
۲۱۹ق.
دستگیری امام جواد(ع) و فرستادن او به بغداد به دستور معتصم
آخر ذی‌القعده ۲۲۰ق. شهادت امام جواد(ع)
شروع امامت حضرت هادی (ع)
۲۲۷ق
مرگ معتصم ـ شروع خلافت واثق
۲۳۱ ق.
ولادت امام حسن عسکری(ع) در مدینه- تفتیش عقاید درباره خلق قرآن- نگارش نامه امام هادی(ع) در مورد بدعت شمردن جدال درباره مسأله خلق قرآن
۲۳۲ق.
مرگ واثق ـ شروع خلافت متوکل
۲۳۳ق
فرستادن امام هادی به سامرا به دستور متوکل ـ دعوت متوکل از ابن‌سکیت برای آزمودن علم امام هادی
۲۳۶ق.
تخریب قبر امام حسین(ع) به دستور متوکل
۲۴۴ق.
شهادت ابن‌سکیت به دلیل اظهار محبت به امیرالمومنین(ع) و فرزندانش به دستور متوکل
۲۴۶ق. درگذشت دعبل خزاعی ۲۴۷ق.
جسارت متوکل به امام هادی(ع)ـ قتل متوکل به دست پسرش منتصر و رفع ممنوعیت زیارت امام حسین(ع) و رد فدک به اهل بیت(ع) به دستور منتصر
۲۴۸ق.
مرگ منتصر و خلافت مستعین
۲۵۰ق.
اولین نبرد مستقل یعقوب لیث صفاری
۲۵۲ق.
استعفای مستعین و به خلافت رسیدن معتز- درگذشت محمد فرزند امام هادی(ع)
۳ رجب ۲۵۴ق. شهادت امام هادی(ع)
نام، نسب و القاب
علی بن محمد، مشهور به امام هادی و علی النقی، امام دهم شیعیان است. پدرش امام جواد(ع)، امام نهم شیعیان، و مادرش کنیزی [۱] به نام سمانه مغربیه[۲] یا سوسن بود.[۳]
نوشتار اصلی: فهرست کنیه‌ها و لقب‌های امام هادی(ع)
از مشهورترین القاب امام دهم شیعیان، هادی و نقی است.[۴] لقب هادی از آن رو به وی اطلاق شده که در زمان خود بهترین هدایت‌کننده مردم به سوی خیر بوده است.[۵] القاب دیگری از جمله مرتضی، عالم، فقیه، امین، ناصح، متوکل،[یادداشت ۱] خالص و طَیّب نیز برای وی یاد شده است.[۶] شیخ صدوق از اساتیدش نقل کرده که امام هادی و فرزندش امام حسن عسکری(ع) را به دلیل اینکه در سامرا در منطقه‌ای به نام عسکر ساکن بودند[۷] امامین عسکریین می‌خوانند.[۸]
کنیه وی ابوالحسن است[۹] و در منابع حدیثی، ابوالحسن سوم خوانده شده است،[۱۰] تا با ابوالحسن اول یعنی امام کاظم و ابوالحسن دوم یعنی امام رضا اشتباه نشود.[۱۱]
زندگی‌نامه
بنابر نظر کلینی و شیخ طوسی، امام هادی در ۱۵ ذی‌الحجه سال ۲۱۲ق[۱۲] در منطقه‌ای به نام صریا در نزدیکی مدینه متولد شده است.[۱۳] تولد او را در دوم یا پنجم رجب همان سال،[۱۴] رجب ۲۱۴ق و جمادی‌الثانی سال ۲۱۵ق نیز ثبت کرده‌اند.[۱۵] به گزارش مسعودی تاریخ‌نگار قرن چهارم، در سالی که امام جواد همراه با همسرش، ام الفضل حج به جای آورد، امام هادی را در حالی‌که کوچک بود به مدینه آوردند[۱۶] و او تا سال ۲۳۳ق یا ۲۴۳ق در مدینه زندگی می‌کرد. در این سال، متوکل امام هادی را به سامرا احضار کرد و در منطقه‌ای تحت کنترل خود به نام عسکر اقامت داد و تا پایان عمر در منطقه عسکر ماند. [۱۷] از زندگی امام هادی، امام جواد و امام عسکری در مقایسه با دیگر ائمه شیعه، اطلاعات چندانی وجود ندارد. برخی از پژوهشگران عمر کوتاه این امامان، محصور بودن آنان و غیرشیعی بودن نویسندگان کتب تاریخ در آن روزگار را از علل آن دانسته‌اند.[۱۸] نقش انگشتر امام هادی(ع)، «الله ربّی و هو عصمتی من خلقه؛ خداوند پروردگار من است و حامی‌ام از شر آفریدگانش» گزارش شده است. [۱۹] همچنین نقش انگشتر دیگر وی، «حفظ العهود من أخلاق المعبود؛ پایبندی به پیمان‌ها از خُلق خداوند است» ثبت شده است.[۲۰] طبرسی در مکارم الاخلاق نقش «اللهُ المَلِک، یگانه پادشاه الله است» را نیز برای انگشتری امام هادی(ع) نقل کرده است.: [۲۱]
فرزندان
علمای شیعه از چهار پسر به نام‌های حسن، محمد، حسین و جعفر برای امام هادی یاد کرده‌اند.[۲۲] دختری نیز به او نسبت داده شده که شیخ مفید، نامش را عایشه[۲۳] و ابن شهرآشوب، او را عِلِّیّه( یا عَلیِّه) خوانده است.[۲۴] در برخی از منابع دختر دیگری برای او به نام دَلالة نام برده اند.[۲۵] نویسندگان اهل سنّت نیز فرزندان امام دهم شیعیان را چهار پسر و یک دختر دانسته‌اند.[۲۶]
بچه ها کسی جواب رو میدونه ؟