اخرین شب پاییز
مهدی
بچه ها کسی جواب رو میدونه ؟
اخرین شب پاییز را از این سایت دریافت کنید.
آخرین شب پاییز و دیرپا‌ترین شب سال
شب یلدا آخرین شب پاییز,اس ام اس آخرین شب پاییز,آخرین شب پاییزی,آخرین شب پاییز,آیین ها و جشنها و مراسم ایران و جهان
مقالات مفید - سایت اطلاعات عمومی، دانستنیها ،آیا می دانید، معلومات عمومی ، نام های ایرانی ، جشن های ایرانی ، آیین ها و مراسم آیین ها و جشنها و مراسم ایران و جهان
آخرین شب پاییز و دیرپا‌ترین شب سال
کد مطلب : 1750زمان مطالعه : 5 دقیقه
شب یلدا آخرین شب پاییز,اس ام اس آخرین شب پاییز,آخرین شب پاییزی,آخرین شب پاییز,آیین ها و جشنها و مراسم ایران و جهان
آخرین شب پاییز و دیرپا‌ترین شب سالپاییز هزار‌رنگ می‌رود و زمستان سپیدرنگ از راه می‌رسد، و در این میان شبی است بلند و پر از رمز و راز. شبی به بلندای یک فرهنگ، فرهنگی چند هزار ساله با آیین و رسومی رنگارنگ به سان پاییز و درون‌مایه‌ای پاک و سپید به رنگ زمستان.
شب چله، یلدا، میلاد مهر، خورشید شکست‌ناپذیر١، یا هر آن‌چه آن را بنامید، آخرین شب پاییز و دیرپا‌ترین شب سال است. ساکنان فلات ایران، از چندین هزار سال پیش این شب را گرامی داشته‌اند. درحالی‌که در هیچ دوره‌ای از تاریخ کشورمان، هیچ حکومتی اصراری به گرامیداشت این شب نداشته است، اما هم‌چنان ایرانیان این شب را پاس می‌دارند و در زنده نگه‌داشتن این آیین می‌کوشند. تداوم دیرگاه این جشن، سخن از کهن‌سالی و قدمت آن دارد...
با وجود ریشه‌ی چند هزار ساله‌ی این آیین در فرهنگ ملی ایرانیان، اتفاق نظری مبنی بر سبب پیدایش و گرامیداشت آن وجود ندارد. روایات مختلفی در باب نام‌گذاری و چگونگی پیدایش این آیین‌ها آمده است. برخی معتقدند که مردم باستان، این شب را شب تولد خورشید می‌پنداشتند و گروهی بر این باورند که ظهور یا تولد مهر (میترا) در این شب صورت پذیرفته است. بعضی دیگر این شب را مصادف با میلاد عیسی مسیح (ع) می‌دانند، درحالی‌که برخی می‌گویند پس از گرویدن پیروان آیین مهر به مسیحیت، این شب که جزو مهم‌ترین اعیاد آیین مهر است، به‌عمد روز میلاد مسیح نامیده شد تا اربابان کلیسا با استفاده از التقاط این دو مناسبت نفوذ بیشتری در میان مردم داشته باشند.
بنا به اهمیت این درازآهنگ‌ترین شب سال در فرهنگ چند هزار ساله‌ی ایرانیان، سرمقاله‌ی این نسخه‌ی آفتاب را به بررسی پیشینه‌ی تاریخی شب چله اختصاص داده‌ایم. در این مجال به ریشه‌های به‌جامانده و مرتبط با آیین مهر خواهیم پرداخت و در ادامه به رابطه‌ی شب یلدا و میلاد مسیح. هم‌چنین از ردپای این آیین در فرهنگ تمدن‌های دیگر سخن خواهیم گفت. در آخر از اثرات و نشانه‌های چله و یلدا در ادبیات فارسی کهن و ایران امروز نمونه‌هایی خواهیم آورد.
چلّه‌ی دیروز
عدد چهل از گذشته‌های دور جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ ما داشته است. ایرانیان باستان زمستان را به دو بخش چهل روزه تقسیم کرده‌اند: «چله‌ی بزرگ» و «چله‌ی کوچک». شب آخر آذر از آن جهت چله نامیده شده است که آغاز چله‌ی بزرگ و آمدن سرمای زمستان را هشدار می‌دهد. درست چهل روز بعد از شب چله، جشن سده به پایان رسیدن چله‌ی بزرگ زمستان را ندا می‌دهد. در چهل روز دوم سرمای زمستان کم‌تر است و آسیب کم‌تری می‌رساند و از آن جهت آن را چله‌ی کوچک می‌نامند.٢
مردم دوران کهن با طبیعت و تضادهای آن خو داشتند و از آن‌جا که به دامداری یا کشاورزی مشغول بودند گردونه‌ی زندگی خود را بر چرخه‌ی طبیعت استوار ساختند. چرا که تغییر فصول و بلندی یا کوتاهی شب و روز تأثیری مستقیم بر زندگی آن‌ها داشته است. گرما، نور و بلندی روزها نشانه‌هایی نیک و پسندیده بودند و در مقابل سرما، زمستان و تاریکی شب پدیده‌هایی نه چندان مطلوب.
بسیاری بر این باورند که ریشه‌ی پاس‌داشت شب چله میراث قوم «کاسپ‌ها» است. کاسپ‌ها از اولین اقوام آریایی هستند که وارد ایران شدند.٣ آن‌ها مردمانی با چشم‌های کبودرنگ و موهای بور بودند که ابتدا در گیلان امروزی سکنی گزیدند و پس از چندی به نقاط دیگر ایران مهاجرت کردند.٤ کاسپ‌ها قوم نیرومندی بودند و تمدن توانمندی را پایه‌گذاری کردند. از جمله تمدن‌های آبی (Hydraulic Civilizations) که می‌توان از زیگورات چغازنبیل، آسیاب‌ها و قنات‌های شوشتر به‌عنوان آثار باقی‌مانده از تمدن کاسپ‌ها نام برد٥٦. هم‌چنین پل‌های بسیاری با نام آناهیتا در سراسر ایران ساختند و با ساخت چهارتاقی‌هایی توانستند انحراف ٢٣ درجه‌ی مدار زمین در گردش به دور خورشید را اندازه‌گیری کنند.٧ کاسپ‌ها با استفاده از این ابزار به تقویمی دقیق دست یافتند و دریافتند که پس از آخرین شب پاییز بر طول روزها اندک‌اندک افزوده شده و از طول شب‌های سرد کاسته می‌شود.
نقشی از میترا (مهر)
در آن زمان آیین مهر (آیین زروانی) در میان ساکنان فلات ایران رواج داشته است. مهر و ناهید (میترا و آناهیتا) به‌عنوان دو ایزد نیایش می‌شده‌اند. «مهر»، ایزد فروغ، نگهبان پیمان و پشتیبان پرتو پگاهی است و «ناهید»، ایزد پاکی، زایش و برکت، فرشته‌ی آب‌ها و باران. پیروان آیین مهر آخرین شب پاییز را مصادف با تولد خورشید می‌‌دانسته‌اند٨، همان‌گاه که از دل سیاهی شبی درازآهنگ و سرد، ایزدمهر در یک غار گود و کم‌ارتفاع از میان کوه‌های البرز ظهور می‌کند و خورشید گرم و نورافزا را به ارمغان می‌آورد. برخی به اشتباه مهر را همان خورشید گرفتند و شب چله را در واقع شب میلاد خورشید می‌دانند. در کتاب «از اسطوره تا تاریخ» به نقل از دکتر مهرداد بهار می‌خوانیم: «شب یلدا، تولد مهر یا میترا نیست، بلکه تولد خورشید است. مهر با خورشید تفاوت‌هایی دارد». از نظر تقویم مردم ایران باستان، چله، شب تولد خورشید است و حال آن‌که بر اساس اسطوره‌ها خورشید و مهر ارتباط نزدیکی دارند ولی یکی نیستند.
پیروان آیین مهر یا زروانی، بلندتر شدن روزها را از برکت حکم‌رانی ایزد مهر بر زمین می‌دانستند و کوتاه‌تر شدن شب‌ها را نشانه‌ای از غلبه‌ی او بر اهریمن. آن‌ها در شب چله به پای‌کوبی و جشن و سرور می‌پرداختند تا شکست اهریمن را جشن بگیرند و گاه تا دمیدن پرتو پگاه در دامنه‌ی کوه‌های البرز به انتظار باززاییده‌شدن خورشید می‌نشستند. برخی در مهرابه‌ها٩ (نیایشگاه‌های پیروان آیین مهر) به نیایش مشغول بودند تا پیروزی مهر و شکست اهریمن را از خداوند طلب کنند.
پس از گرویدن ایرانیان به آیین زرتشت، آداب و رسوم آیین مهر نه‌تنها فراموش نشد بلکه جزوی از آیین و مراسم زرتشتی به‌حساب می‌آمد. بنا بر روایت ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه، زرتشتیان روز اول دی را خور‌روز (روز خورشید) می‌نامند و جشن این روز را نودروز١٠. این نام‌گذاری از آن جهت است که از چله تا نوروز نود روز فاصله است. هم‌چنین در کتاب قانون مسعودی آمده‌است که اولین روز از دی‌ماه را خرم‌روز یا خره‌روز می‌نامند١١. این روز را منتسب به اهورامزدا می‌دانستند و یکی از روزهای چهارگانه‌ی جشن‌های دی‌گان است. حتی هنگامی که ساسانیان دین زرتشت را دین رسمی کشور کردند اهمیت آیین مهر در زندگی مردم و در نهادهای حکومتی آشکار بود. این اهمیت در نقوش بازمانده‌ی عهد ساسانی به‌روشنی نمایان است. در نقش رستم، ناهید تاج پادشاهی را به شاه اعطا می‌کند و در طاق بستان میترا شاهد اعطای فر ایزدی از طرف اهورامزدا به اردشیر اول است. بنابر یک سنت دیرینه آیین مهر شاهان ایرانی در روز اول دی‌ماه تاج و تخت شاهی را بر زمین می‌گذاشتند و با جامه‌ای سپید به صحرا می‌رفتند و بر فرشی سپید می‌نشستند. دربان‌ها و نگهبانان کاخ شاهی و همه‌ی برده‌ها و خدمت‌کاران در سطح شهر آزاد شده و به‌سان دیگران زندگی می‌کردند. رئیس و مرئوس، پادشاه و آحاد مردم همگی یکسان بودند ....
منبع مطلب : daneshha.akairan.com
شعر نو اخرین شب پاییز
مجموعه اشعار شاعران معاصر و شاعران جوان بزرگترین پایگاه ادبی شعر فارسی
نتیجه جستجو برای "اخرین شب پاییز"
نتیجه جستجو برای "اخرین شب پاییز" سمفونی پاییز
شاعر ایمان شفیعی پاییز رونیزی | دفتر شعر اشعار چکه | انتشار ۴ سال و ۷ ماه پیش پاییز ، شعر سپید
سمفونیِ پاییز خش خشِ مرگِ برگ ها *************** مرگ زرد برگ ها چکه چکه های پاییز
چکه ، شعر کوتاه نوین ایرانی ، چکه سرایی ...
ادامه شعر
نظرتان را بنویسید ...
به رنگ پاییز
شاعر رسول صفری | دفتر شعر نزدیکتر از من | انتشار ۱۲ سال و ۱ ماه پیش
چه زیبایی ای پاییز چه رویایی ، چه رنگی
به رنگ دنیایی ای پاییز
زرد و قرمز و نارنجی ، به رنگ طلایی پاییز
تو میریزی غبارهای تیره ی قلبم با ...
ادامه شعر
نظرتان را بنویسید ...
همه لبخند خداست پاییز
شاعر ام البنین دهقان | دفتر شعر دل واژه ها | انتشار ۲ سال و ۳ ماه پیش پاییز ، چهار پاره
زرد، نارنجی لبخند می زند پاییز
مهر،آبان آذر رخ می نماید پاییز
درخت آغوش را می کند باز
زمین فرشی خزان می شود پاییز
یکی زیر باران می ر ...
ادامه شعر
نظرتان را بنویسید ...
پاییز من
شاعر محمد تقی عفاف | دفتر شعر محمد تقی عفاف | انتشار ۸ سال و ۸ ماه پیش چرخه زندگی ، شعر نو
پاییز ای فصل من پاییز ای سلطان فصول پاییز ای میزبان شتا
پاییز ای گرما کشیده فصل داغ
ادامه شعر
نظرتان را بنویسید ...
پاییز اول
شاعر امیرحسین مساواتی | دفتر شعر سال های جهنمی | انتشار ۳ سال و ۴ ماه پیش دلشکستگی ، شعر نو
پاییز پاییز پاییز پاییز پاییز .....
امان از دل پ ... ادامه شعر
نظرتان را بنویسید ...
میگن پاییز وقتشه ...
شاعر مقصود جعفرزاده | دفتر شعر مقصود جعفرزاده | انتشار ۳ سال و ۳ ماه پیش شعر نو
میگن پاییز ، فصلِ عشق و عاشقی است
وقتِ گل دادنِ غنچه های شعرِ و شاعری است
میگن پاییز ، فصلِ دل دادن و دلدادگی است
وقتِ گره زدن تارِ نگاهها ، به پودی اتفاقی است
می ... ادامه شعر
نظرتان را بنویسید ...
صدای پاییز
شاعر علی ناصری | دفتر شعر قاب | انتشار ۳ سال و ۵ ماه پیش شعر سپید
چقدر صدای پاییز شبیه صدای تو است
چقدر گرم و صمیمی است
انگار پاییز در تو حرف می زند
پاییز که آمده است، انگار تو آمده ای
انگارتو با ادامه شعر
نظرتان را بنویسید ...
پاییز...
شاعر سمیه حسن نژاد | دفتر شعر برای دختر پاییزیم "آویسا" | انتشار ۱ سال و ۳ ماه پیش پاییز ، شعر نو
????????????????????????????
پاییز آمده،که روانیم کند
پاییز که،آمده سرما تنم کند
پاییز و دلی که ببازمت
پایی ... ادامه شعر
نظرتان را بنویسید ...
سمفونی پاییز
شاعر غلامرضا پاشا زانوسی | دفتر شعر سپیدنامه | انتشار ۹ سال و ۸ ماه پیش شعر سپید
باغی به آرایش صنوبران.
گردوی پیر در میان.
بادها با زوزه های ممتد،
شاخساران را تهی از برگ میکنند
و برگهای خسته در خلسه ی سکوت، بر آرامش زمین پرواز میگیرند. درختان از حیای عریانی خویش لرزانند و سکوت باغبان
در گامهای ِ نرم ِ حیرت ...
ادامه شعر
نظرتان را بنویسید ...
پاییز...
شاعر حمید عسکری اطاقوری | دفتر شعر حمید عسکری | انتشار ۸ سال و ۱۱ ماه پیش پاییز ، شعر نو
باتو در پاییز از خاک برمی‌خیزم
و با سهره ها و یاکریم‌ها به پرواز درمی‌آیم
پاییز در راه است ...
تکان دستهایم را ببین ؛ تکان تکان شانه هایم را
و پاهای که انگار از من خو ...
ادامه شعر
نظرتان را بنویسید ...
پاییز می تواند تو باشد
شاعر اعظم شکوری | دفتر شعر برف زمستانی | انتشار ۷ سال و ۱۰ ماه پیش پاییز ، شعر نو
1) پاییز زنی در میانه ی راه پاییز مردی از آفتاب گذشته پاییز عشق عاشق ادامه شعر
نظرتان را بنویسید ...
پاییز
شاعر علی صنایع | دفتر شعر شعر سپید پای در بند | انتشار ۷ سال و ۶ ماه پیش شعر نو
پاییز فصل زرد شدن های بی ادعا
فصل برهنه شدن های تکراری
پاییز قاب عکس خاک گرفته این قصه است
پاییز عریان ز هر پرده
ادامه شعر
نظرتان را بنویسید ...
پاییز
شاعر پیمان کشاورز | دفتر شعر آرزو | انتشار ۳ سال و ۵ ماه پیش قصیده
پاییز و سرگردانی برگ چناران
پاییز و باد و خش خش برگ گریزان
پاییز و سیب و سرخی لبهای مستان
پاییز و شیراز ... ادامه شعر
نظرتان را بنویسید ...
پاییز
شاعر علیرضا عالمی | دفتر شعر قصه ی پرنده | انتشار ۱ سال و ۲ ماه پیش شعر نو
پاییز فصل عاشقانه ها پاییز فصل هزار رنگ پاییز صدای نم نم باران پاییز دلم سخت دلتنگ ادامه شعر
نظرتان را بنویسید ...
توبهتری یا پاییز؟؟؟
شاعر سیامک عباسی | دفتر شعر عاشقانه ها | انتشار ۱۰ سال پیش عشق و خواستن ، شعر نو
آهای بی معرفت پاییز آمد اما تونه!
پاییز از تو بامعرفت تر بود!!!
وتواز پاییز سردتر،
پاییز مرا به آغوش سرد ...
ادامه شعر
نظرتان را بنویسید ...
بچه ها کسی جواب رو میدونه ؟